Türkçede yapılabilirlik olarak bilinen bu terim, daha ziyade fizibilite etüdü olarak kullanılır. Özetle Fizibilite hazırlama yatırım kararlarının öncesinde durum değerlemesi yapılmasıdır.
Fonların ve imkanların kullanımını gerektiren hemen her yerde, gelecekte kazanç getirecek bir işe kalkışıldığında, söz konusu olacak yatırımın değer olup olmadığını, ne ölçüde karlı olabileceğini ortaya koymak için yatırım projesi ile ilgili önemli bütün hususların değerlendirilmesine ihtiyaç duyulur.
Bu amaçla yapılan çalışmalara fizibilite çalışması denir. Değerleme sonucunda karlı bulunan yatırımlar için fizibildir denilir. Fizibilite çalışması yeni bir yatırım kararı için yapılabileceği gibi, mevcut tesislerin genişletilmesi, yenilenmesi maksadıyla da yapılabilir.
- Piyasa incelemesi: Üretilmesi düşünülen mal veya hizmetin çeşitini, özelliklerini, muhtemel satış fiyatını, hangi pazarlarda veya pazar dilimlerinde ne kadar satılabileceğini, satış dönemlerini, sağlayacağı ihracat, istihdam, katma değer gibi iktisadi faydaların neler olacağı değerlendirilir. Bu maksatla ayrıntılı piyasa araştırmalarına girişilir.
- Kuruluş yeri incelemesi: Bir işletmenin iktisadi ve sosyal bakımdan maliyetinin en az; buna karşılık sağlayacağı faydaların en fazla olması esastır. Bu maksatla, yatırım için en uygun yerin belirlenmesine ihtiyaç duyulur. Ham madde, enerji, iş gücü, pazara yakınlık, tabii şartlar, ulaşım imkanları, gelişme potansiyeli ve daha birçok faktör dikkate alınarak en rasyonel kuruluş yeri tayine çalışılır.
- Mali inceleme: Fizibilite etüdünün bu bölümünde yatırımın toplam maliyeti, sabit ve değişir giderlerinin yapısı, işletme sermayesi ihtiyaçları, aylar ve yıllar itibariyle nakit akışları ve finansman programı, üretime geçtikten sonra nakit akışları, başabaş üretim miktarları ve yatırımın kara geçiş zamanı gibi hususlar değerlendirilir.
- Teknolojik inceleme: Üretimde kullanılacak teknik ve teknolojiler ile, alternatif üretim teknikleri ve her tekniğe göre ortaya çıkacak ham ve yardımcı madde ihtiyaçları, bunların gerektirdiği makina ve teçhizat ile, bunlara ait girdi-çıktı analizleri, yerleşme planı, inşaat ve montaj işlerinin nasıl yapılacağı, tedarik kaynakları, istihdam edilecek personelin miktar ve özellikleri gibi hususlar bu bölümde değerlendirilir.
- Hukuki inceleme: Yatırım projesinin hazırlanma safhasından kuruluş yerinin seçimi, yatırımın gerçekleştirilmesi, işletmenin faaliyete geçip malların pazarlanmasına kadar uyulması gereken kanun, tüzük ve yönetmelikler, yatırım üzerinde yapacağı muhtemel etkiler ve getireceği fırsatlar bakımından değerlendirilir.
Başlıca bu bölümlerden meydana gelen fizibilite etüdü ardından sonuç olumlu (yapılabilir) bulunursa, yatırım için bir ön proje hazırlanır. Daha sonra, kesin proje haline getirilecek uygulamaya geçilir.
Fizibilite Hazırlama Kapsamında Sunulan Hizmetler
- Ön İnceleme raporunun Hazırlanması
- Yatırımcı hakkında genel bilgiler
- Üretilmesi düşünülen mal ve hizmetlerin tanıtımı
- Pazar araştırması
- Kuruluş yeri seçimi
- Kapasite seçimi
- Üretim teknolojisi seçimi
- Makine ve teçhizat seçimi
- Üretim için gerekli ham madde, malzeme temin olanakları ve olası fiyatlar
- Yakıt ve enerji ihtiyacı, temin olanakları ve alış fiyatları
- İş gücü ihtiyacı, nitelikleri, temin imkanı ve ücretleri
- Finansman planı ve yatırım harcamalarının yıllara dağılımı
- Projenin yatırım uygulama planı
- Üretim maliyet tahminleri
- Mali projeksiyonlar (yatırımın ekonomik ömrü boyunca sağlayacağı maddi fayda)